ಛತ್ರಪತಿ ಸಂಭಾಜಿನಗರ, ಜೂ. 23 (ಪಿಟಿಐ) ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಬುಲ್ಧಾನ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಿಂಧಖೇಡ್‌ ರಾಜಾ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಶೇಷಶಾಯಿ ವಿಷ್ಣು ಶಿಲ್ಪ ಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ.ಎಎಸ್‌‍ಐ ನಡೆಸಿದ ಉತ್ಖನನ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ 2.25 ಮೀಟರ್‌ ಆಳದಲ್ಲಿ ತಜ್ಞರ ತಂಡಕ್ಕೆ ಈ ಅಪರೂಪದ ಶಿಲ್ಪ ಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಾಗ್ಪುರ ವತ್ತದ ಅಧೀಕ್ಷಕ ಪುರಾತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಅರುಣ್‌ ಮಲಿಕ್‌ ಪಿಟಿಐಗೆ ತಿಳಿಸಿದರು.
ಸಭಾ ಮಂಟಪವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದ ನಂತರ, ನಾವು ದೇವಾಲಯದ ಆಳವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದೇವೆ, ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾವು ಲಕ್ಷಿ ದೇವಿಯ ಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ನಂತರ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಶೇಷಶಾಯಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಬಹತ್‌ ಶಿಲ್ಪವು ಬಹಿರಂಗವಾಯಿತು. ಇದು 1.70 ಮೀಟರ್‌ ಉದ್ದ ಮತ್ತು 1. ಮೀಟರ್‌ ಎತ್ತರವಿದೆ, ಶಿಲ್ಪದ ತಳಹದಿಯ ಅಗಲವು 30 ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್‌ ಆಗಿರಬಹುದು, ಎಂದು ಮಲಿಕ್‌ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು.
ಇದು ಕ್ಲೋರೈಟ್‌ ಶಿಸ್ಟ್‌ ಬಂಡೆಯಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅಂತಹ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ (ಹೊಯ್ಸಳರು) ಕೆತ್ತನೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದು ವಿಷ್ಣು ಶೇಷ ನಾಗನ ಮೇಲೆ ಮಲಗಿರುವುದು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಿ ದೇವಿಯು ಕುಶನ್‌ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ಅವನ ಪಾದಗಳನ್ನು ಮಸಾಜ್‌ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು. ಈ ಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಆಭರಣಗಳಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರಮಂಥನವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸಮುದ್ರಮಂಥನದ ಅಶ್ವ, ಐರಾವತ ಮುಂತಾದವುಗಳೂ ಫಲಕದಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ದಶಾವತಾರ, ಸಮುದ್ರಮಂಥನ ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣುವು ಒರಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುವ ವಿವರವಾದ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಕೆತ್ತಲಾದ ಫಲಕವು ಈ ಶಿಲ್ಪದ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ಬಸಾಲ್ಟ್‌ ಬಂಡೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಇದು ಸ್ಕಿಸ್ಟ್‌ ಕಲ್ಲು ಎಂದು ಪ್ರತಿಮಾಶಾಸ್ತ್ರ ತಜ್ಞ ಸೈಲಿ ಪಲಾಂಡೆ-ದಾತಾರ್‌ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಇಂತಹ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಮರಾಠವಾಡದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ ಆದರೆ ಅವು ಬಸಾಲ್ಟ್‌ ಬಂಡೆಯಲ್ಲಿವೆ. ದಾನಿ ದಂಪತಿಗಳ (ಶೇಷನಾಗ್‌ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರಮಂಥನದ ನಡುವೆ) ಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಈ ಫಲಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಅದರ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯಾಗಿದೆ. ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ, ಕಲಾ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದಾಗ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ, ಈ ಶಿಲ್ಪವು ಅದರ ಮೇರುಕತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.